ام دی اف چیست؟ بررسی انواع mdf و روش های استفاده از آن

این محصول (MDF) ابتدا به عنوان جایگزین اوراق فشرده چوبی مطرح بوده و سپس در كاربردهای جایگزین چوب نیز بكار رفته است. در حال حاضر دامنه كاربردهای آن روز به روز در حال افزایش است.
اساس تركیب MDF چوب و رزین است كه تحت فشار و حرارت قرار گرفته و با افزایش استحكام، مقاومت در برابر آتش و نفوذناپذیری، خواص بهتری نسبت به چوب نرم خواهد داشت. همچنین قابلیت ماشین كاری بالایی نیز دارد كه قبل از این تنها چوب‌های سخت قابلیت كارهای مكانیكی و ماشین كاری را دارا بودند.

خصوصیات ام دی اف (MDF)

از جمله خصوصیاتی كه باعث ایجاد كاربردهای متنوع (MDF) شده عبارتند از:

مقاوم در برابر رطوبت

تولید MDF با خاصیت مقاومت در برابر رطوبت، بیشتر برای مصارف در محیط‌هایی با رطوبت %80 کاربرد دارد. البته بهبود مقاومت آن از چسب اوره فرمالدئید معمولی استفاده می‌شود یا استفاده از یک چسب ضد رطوبت جایگزین امکانپذیر است.
تمام خصوصیات مثبت MDF معمولی در این نوع تخته‌ها به اضافه استحكام طولانی‌تر و تغییر ابعاد كمتر در اثر رطوبت موجود است.

راه های تمیز کردن کابینت ام دی اف را می توانید در مقاله ی دیگری از نوروکمپ بخوانید.

مقاوم در برابر حشرات و قارچ ها

برای این منظور می‌توان MDF ها را با پوشش‌های ضد آتش پوشاند یا مواد و نمك‌های خاص ضد آتش تیمار كرد. ولی بهترین راه اضافه كردن مواد ضد آتش در حین پروسه تولید است. موارد مصرف این نوع تخته‌ها به عنوان مثال: پوشش دیوارها، پارتیشن ها، قفسه فروشگاه‌ها و … است.

دامنه وسیع دانسیته (وزن مخصوص)

وزن مخصوص بالا

MDF های استاندارد معمولی با ضخامت‌های 19-12 میلی‌متر معمولا دارای دانسیته 650 – 800 kg/m هستند. دانسیته های بالاتر یعنی بالای 800 kg/m نیز تولید و عرضه می‌شود. در واقع با اضافه كردن فیبر، چسب و فشار در حین پروسه تولید اوراق سنگین‌تر تولید می‌شود، افزایش دانسیته قابلیت‌های ماشین كاری و سطح سازی (رنگ، روكش و …) را افزایش می‌دهد و نیز خصوصیات مكانیكی و فیزیكی MDF نیز بهبود می‌یابد.

از موارد استفاده این نوع MDF های سنگین (HDF) عبارتند از: كف پوش ها، پله ها، قفسه های صنعتی، میز كار و … .

وزن مخصوص پایین

LDF های با وزن مخصوص 550 – 650 kg/m، ULDF با وزن مخصوص زیر550 kg/m ، جهت استفاده در مواردی كه وزن كمتر مورد نیاز است و نیازی به استحكام بالا وجود ندارد یا در مواردی كه خواص عایق صدا بودن مورد نیاز باشد تولید و عرضه می‌شود. این MDF ها جهت ساخت پروفیل های تزئینی معماری، ساخت غرفه های نمایشگاهی و كلا مواردی كه جابجایی با دست مورد نیاز است و نیز حمل و نقل و ابزار خوری سریع مورد نیاز است، كاربرد دارد.

قابلیت انجام رو سازی های مختلف همچون انواع روكشی های چوبی و غیر چوبی، رنگ آمیزی و غیره

تولید انواع مختلف این محصول در جهان دامنه كاربـرد، آن را بـسیـار وسیـع كرده است. امروزه می‌توان تخته فیبرهای نیمه سنگین MDF بسیار متنوعی از جمله تخته های سه لایه یا یكنواخت و همگن، تخته های نازک و ضخیم در ابعاد مختلف، تخته هایی با فرم آلدئید، كم فرم آلدئید یا بدون فرم آلدئید، تخته های تبدیل به سایز شده، روكش شده، لبه چسبانده، نقش برجسته، قالب گیری شده، ابزار خورده، پروفیل شده، با دانسیته های بسیار متنوع (كم یا زیاد)، مقاوم در برابر رطوبت، آب، آتش، قارچ، حشره و … را در بازارهای جهانی یافت.

ابعاد MDF به طور معمول (ابعاد به سانتیمتر است) عبارتند از:

410*183
366*183
244*183
244*122

البته اغلب سایزهای وارداتی از ایتالیا 410*210 و از كشور اتریش 280*207 و 260*207 است. ضخامت های تولیدی و معمول نیز به شرح زیر می‌باشند: 3، 4، 6 ،8 ،10 ،12، 16، 18، 20، 25، 32، 38 میلی‌متر.
در بازار ایران در حال حاضر ابعاد بزرگتر طرفدار بیشتری دارد. با توجه به اینكه ضخامت‌های مختلف هر كدام كاربرد خاص خود را دارند ولی ضخامت های كمتر در حد 3 میلی متر كه معمولا برای درسازی استفاده می‌شوند و ضخامت‌های بالاتر در حدود 12، 16 و 18 میلی‌متر از خریدار بیشتری برخوردار است.

انواع ام دی اف (MDF) با توجه به خواص ویژه آن‌ها

ام دی اف نازک (Thin MDF)

این نوع MDF به طور گسترده در ساخت دیوارپوش، پوشش های متنوع سقف، طراحی و تولید تخته های منحنی، انواع کف پوش، سطح پشتی کابینت ها و کمدها و همچنین ساخت رویه در چوبی مورد استفاده قرار می گیرد و بر اساس استاندارد در کلاسهای 1.8 mm٬ 2.5 mm٬ ٬ 4 – 6 mm تقسیم می‌شوند.

ام دی اف ضخیم (Thick MDF)

براساس استاندارد، این نوع MDF در کلاس های 30 – 45 mm و 45 – 60 mm وارد بازار می‌شوند از آنجا که این محصولات دارای ضخامت بالایی هستند، گزینه مناسبی جهت ماشین کاری بوده و در ساخت رویه های نقش دار و ساده دکوراتیو، ساخت سازه های چوبی و … مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ام دی اف با فرمالدئید کم (Low Formaldehyde)

این نوع MDF به عنوان MDF استاندارد در بازار موجود بوده و موارد استفاده آن صنعت مبلمان و دکوراسیون داخلی و … می‌باشد. طبق استاندارد حداکثر انتشار فرمالدئید در آن‌ها 9 mg /100 gr است که تأثیر زیادی در کاهش خوردگی فلزات نیز خواهد داشت.

ام دی اف مقاوم در برابر رطوبت (MDF.H – MDF.HLS)

همانطور که می‌دانید انواع مختلف فیبر بخصوص انواع با ضخامت کمتر از 6 mm، در صورتی که در محیط مرطوب قرار گیرند، ابعادشان تغییر کرده و به اصطلاح باد می‌کنند. لذا جهت رفع این مشکل در پروسه تولید MDFبا جایگزین نمودن چسب اوره فرمالدئید توسط یک چسب ضد رطوبت، انواع خاصی از MDF تولید می‌شود که پایداری خوبی در برابر رطوبت (حدودا تا رطوبت %80) دارند. انواع دیگری از MDF های مقاوم در برابر رطوبت نیز وجود دارند، که علاوه بر خواص ذکر شده از استحکام مکانیکی خوبی برخوردار هستند. در ساخت تجهیزات و مبلمان حمام، دستشویی، پله ها، کف پوش ها و پنجره ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

MDF مقاوم در برابر حشرات و قارچ ها

این نوع از MDF، حاوی مواد حشره کش و ضد قارچ بوده و مورد استفاده‌ی آن ساخت کف پوش می‌باشد.

MDF مقاوم در برابر آتش (Flame Retardant MDF)

به طور گسترده در طراحی دیوارپوش ها، قفسه های فروشگاه ها و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فیبر با چگالی بالا (High Density Fiber)

معمولا با تغییر فشار پرس و نوع مواد اولیه در تهیه خمیر چوب در پروسه تولید MDF، فیبرهای با دانسیته بالای 800 تولید می‌شود که از چوب محکم تر و سبک تر بوده و آن را HDF می‌نامند.
آمریکا، کانادا و چین از تولید کنندگان مهم HDF در جهان بشمار می‌روند. به دلیل چگالی بالاتر این محصول قابلیت ماشین کاری آن نسبت به سایر انواع فیبر بهبود یافته، از خواص فیزیکی و مکانیکی بهتری برخوردار است.

فیبر با چگالی پایین LDF (Low Density Fiber Board)

در مواردی که نیازی به فیبر با استحکام مکانیکی بالا نیست و نیز مواردی که فیبر تنها به عنوان عایق های حرارتی و صوتی استفاده می‌شود و همچنین طراحی دکوراسیون های سبک از فیبر با چگالی بین 550 – 650استفاده می‌شود.

MDF با روکش های تزئینی (Decorative Surfaced MDF)

امروزه MDFهای روکش شده سهم اعظم تولیدات کارخانه‌های تولید ام دی اف را به خود اختصاص داده‌اند. برخی از انواع معروف این روکش‌ها عبارتند از: روکش هایی که از چوب طبیعی ساخته شده‌اند، روکش های ملامینه، PVC ( pvc چیست )، انواع کاغذهای دکوراتیو و …

MDF های قالب گیری شده

این نوع MDF ها معمولا به عنوان رویه در ساخت درهای چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روشهای استفاده از MDF

تخته فیبر نیمه سنگین فارغ از خصوصیات و ویژگی‌های آن ( MDF معمولی و یا خاص) در صنعت، به صورت خام یا روكش شده استفاده می‌شود. موارد كاربرد MDF به صورت خام، اندک بوده و معمولا در بازار نهایی مصرف، كالای ساخته شده از تخته فیبر نیمه سنگین بصورت روكش شده و یا رنگ شده استفاده می‌شود. روش‌های استفاده از تخته فیبر نیمه سنگین به طور خلاصه در ذیل آمده است:

ورق های خام (بدون روكش)

بدون هیچ روکش و یا رنگ به صورت خام استفاده می‌شود، البته بیشتر در جاهایی که در معرض دید نمی‌باشد، کاربرد دارد.

ورق های روكش شده و لبه های ابزار خورده

این ورق ها با روکش های طبیعی چوب یا به صورت روکش های مصنوعی، مانند ملامین و PVC پوشش داده می‌شود و در ساخت کمد، میز کابینت و درهای کابینت و … کاربرد دارد.

برای آنکه ابعاد کابینت آشپزخانه را بدانید مقاله ی دیگری از گروه بینا را مطالعه کنید.

ورق های رنگ شده

مانند ورق های روکش شده اما به صورت رنگ کاری است. ویژگی این نوع پوشش، داشتن یک سطح یکپارچه است که هر دو روی آن به یک شکل در می‌آید و لبه هایش نیازی به نوار ندارد، بنابراین مقاومت و زیبایی آن دوچندان می‌شود.

مزایای MDF 

• پایداری ابعاد و مقاومت به فشرده شدن
• زیبایی ظاهری، طبیعت ملایم و ظریف و حالات شبیه به چوب
• تنوع محصول در طرح روکش، نوع، ضخامت، چگالی و تراکم ذرات
• به راحتی مانند چوب، قابل برش، سمباده زنی و ماشین کاری است و به راحتی ابزار کاری شده و تهیه پروفیل و برش کاری به راحتی و بدون اتلاف و خرابی امکانپذیر است.
• ورقه های آن دارای سطحی کاملا صاف و متراکم است.
• برخلاف چوب هیچ گونه گره‌ای در داخل انواع فیبر وجود ندارد.
• قیمت بسیار مناسب نسبت به چوب طبیعی
• پایداری ابعاد و مقاومت مناسب در برابر پوسیدگی، رشد انواع قارچ‌ها و حشرات موذی.
• در تمامی سطوح MDF، چگالی یکسان است.
• به راحتی می‌توان قطعات MDF را توسط چسب چوب به یکدیگر متصل نمود.
• نسبت به نئوپان از مقاومت بیشتری نسبت به رطوبت برخوردار است.
• همچنین بواسطه داشتن سطح بسیار صاف و صیقلی قابلیت روکش کاری و رنگ شدن و خوبی دارد.
• طول عمر بیشتری داشته و در برابر تغییر شکل و خمیدگی و پیچش مقاوم بوده، از خاصیت ضد صدا برخوردار است.

معایب MDF 

MDF دارای بافتی نرم بوده که یکی از دلایل سهولت ابزار زدن بر روی آن بشمار می‌رود. همین امر در محصولات داخل منزل که به صورت مونتاژی ساخته می‌شوند ایجاد ضعف می‌کند، برای مثال اگر پیچی در داخل بافت ریز MDF پیچیده شود، با چند بار جابه جایی هرز می‌شود.
مواد و رزین هایی که در ساخت MDF به کار می‌رود، بسیار سمی است و به هیچ وجه توصیه به استفاده محصولات MDF در داخل اتاق‌های کوچک (اتاق خواب کودکان و بزرگسالان) نمی‌شود، چرا که باعث اختلال در سیستم تنفسی و در طولانی مدت باعث آسم می‌گردد.
قیمت ورق های MDF به نسبت لترون (نئوپان روکشی) بالاتر است. پس در انتخاب محصولاتی که نیازی به خواص MDF ندارند، مثل دکوراسیون داخلی منزل که در معرض رطوبت و آب قرار ندارند، نیازی به انتخاب آن‌ها نیست. (سرویس‌های خواب، میز تلویزیون و غیره)، ولی انتخاب MDF برای کابینت آشپزخانه یک انتخاب هوشمندانه است.