پارکت چوبی در ایران
در سال 1339 شرکت ساختمان‌های کشوری به عنوان اولین کارخانه پارکت سازی با امتیاز کارخانه باورک سوئیس، بزرگترین سازنده پارکت در جهان تأسیس گردید. این کارخانه با استفاده از امکانات طبیعی که وجود جنگل‌های بی‌نظیر منطقه گرگان و گنبد ایران می‌باشد، محصول خود را با بهترین کیفیت به بازار عرضه نمود. شاید بدون اغراق کمتر پارکتی در جهان یافت می‌شد که در جهان از نظر مرغوبیت و نقش، زیبایی و استحکام بتواند با محصولات شرکت بنیاد پارکت کشوری مطابقت نماید، زیرا چوبی که برای پارکت مصرف می‌شود از جمله چوب های نادر جهان است و گذشته از این، لاک و چسبی که برای نصب پارکت بکار برده می‌شد دارای امتیازات منحصربفردی می‌باشد که مختص این است که پارکت چوبی در مقابل تغییرات جوی تاب مقاومت داشته باشد و دچار انعطاف نگردد.
بررسی بازار داخلی پارکت چوبی
با وجود پیدایش محصولات و مصنوعات متنوعی که در چند سال اخیر برای پوشش کف ساختمان ها و ادارات و تزئینات دیگر بکار برده می‌شود، استفاده از چوب کماکان بطور برجسته‌ای وجه تمایز خود را حفظ نموده است. صنعت پارکت سازی که از قدیم در بسیاری از کشورهای جهان معمول بوده، در ایران نیز بوسیله استادکاران با دست ساخته می‌شد. از 50 سال قبل که صنعت ماشینی در جهان رونق پیدا نمود بر وسعت استفاده از پارکت در اکثر کشورهای پیشرفته افزوده شد.
وضعیت صنعت پارکت در ایران
تا سال 1374 تعدادی واحد فعال و بزرگ تولید پارکت در سطح کشور با ظرفیت اسمی 1,130,600 متر مربع در سال دایر بوده که از آن سال به بعد تعدادی دیگر از واحدهای کوچک تولیدی به جمع تولیدکنندگان پارکت پیوسته و یا در مرحله اجرای موافقت اصولی می‌باشند. علی ایها الحال نظر به عدم امکان دسترسی به کلیه اطلاعات بررسی خود را به هفت واحد تولیدی زیر معطوف داشته‌ایم.
شرکت بنیاد پارکت کشوری با ظرفیت اسمی 120,000 متر مربع در سال
شرکت صنایع چوبی ایران با ظرفیت اسمی 100,000 متر مربع در سال
شرکت چوب و صنعت ایران با ظرفیت اسمی 160,000 متر مربع در سال
شرکت پارکت سازی و صنایع چوب با ظرفیت اسمی 180,000 متر مربع در سال
شرکت سهامی نکاء چوب با ظرفیت اسمی 68,000 متر مربع در سال
شرکت درب و پارکت چوبی ایران با ظرفیت اسمی 400,000 متر مربع در سال
شرکت صنایع چوب بنکدار با ظرفیت اسمی 102,600 متر مربع در سال
در سال 1385 تولیدات داخلی کل ایران که توسط پارکت کشوری و شرکت پارفیکا تولید شده بالغ بر 65,000 متر مربع است که سهم پارکت کشوری 50,000 متر مربع و شرکت پارفیکا که به صورت سفارشی عمل می‌کند 15,000 متر مربع می‌باشد.
ظرفیت اسمی تولید پارکت (متر مربع) تا سال 1374
میزان تولید پارکت (متر مربع) طی سال 73-64
همان گونه که اشاره شد، شرکتهای تولیدکننده پارکت، هر یک 20 الی 30 سال در زمینه سابقه فعالیت دارند. هر کدام از شرکتها به نوبه خود تغییرات زیادی را در طول حیات خویش از نقطه نظر تغییر مالکیتها، مدیریتها و سیاستها تجربه نمودهاند. این تغییرات آثاری بر روند تولیدی شرکتها داشته است و در حال حاضر نیز اکثر این شرکتها با مسائل و مشکلاتی دست به گریبان هستند که نه تنها تولید آنها را با رکود مواجه نموده، بلکه در برخی از موارد باعث شده که خط تولید آنها نیز دچار توقف کامل گردند. به هر حال می‌توان در این رهگذر از مشکلات عمده این گونه شرکتها به شرح ذیل عنوان نمود:
- وجود ماشین آلاتی که دارای تکنولوژی پایین بوده و ضایعات بسیار بالایی به همراه دارد.
- وجود نیروی انسانی سنتی و غیر متخصص که خود، %30 قیمت تمام شده پارکت را به عنوان دستمزد به خود اختصاص می‌دهد.
- بالا رفتن قیمت چوب (گرده بینه) با توجه به سیاست دولت. (سیاست دولت که توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور اعمال می‌شود، بر این مبنا استوار است که قیمت چوب را به قیمت واقعی آن برساند.)
- عدم اعمال سیاستی مدون توسط شرکتهای تولیدکننده پارکت پیرامون صادرات.
در بعضی از شرکتها، صادرات، مانند شرکت بنیاد پارکت کشوری به صورت موردی انجام گرفته است که این موارد منجر به توسعه صادرات موفق نشده است. - وجود رقیب غیر هم صنف موسوم به کاشی کف (سرامیک) نیز عامل دیگری است در جهت تضعیف بازار پارکت. سرامیک در حال حاضر سهم بیشتری نسبت به سایر کف پوش ها (موکت، پارکت، سنگ و …) را به خود اختصاص داده و علت این امر وجود طرح ها، رنگ‌های زیبا و گوناگون، تولید انبوه، نصب آسان‌تر، نگهداری راحت‌تر و قیمت مناسب‌تر و از همه مهمتر تبلیغات بسیار وسیعی که در این خصوص انجام گرفته می‌باشد.
- عدم وجود فرهنگ استفاده از پارکت توسط مصرف کنندگان. (طبق یک نظرسنجی توسط شرکت پارکت کشوری انجام گرفته است.)
اکثریت جامعه فرهنگ و شناخت کاملی از پارکت نداشته و از سوی دیگر عدم امکانات مالی و اقتصادی که %80 جامعه را شامل می‌شود، عواملی هستند که باعث کمرنگ شدن محاسن استفاده از پارکت گردیده است. در همین نظرسنجی مشخص شد که دیدگاه افراد نسبت به پارکت دیدگاهی است تجملی، لوکس و گران قیمت که توان استفاده از آن در حال حاضر وجود ندارد.
لذا می‌توان با توجه به عوامل فوق الذکر ترتیبی اتخاذ نمود تا این صنعت را با تبلیغات وسیع و نو، در اذهان عمومی جامعه، بعنوان کالایی غیر تجملی و گران قیمت باور کرده و با کاستن از قیمت پارکت (تا حد امکان) و هم سطح و هم طراز قرار دادن با سرامیک، بازار این صنعت را رونق بخشیده و از رسیدن به نقطه صفر این صنعت جلوگیری کرد.
در این مقاله گروه بینا سعی کردیم شما را با صنعت پارکت در ایران آشنا کنیم.
