باغ بام یا روف گاردن چیست؟
معنی روف گاردن چیست؟
روف گاردن یا همان باغ بام تکنولوژی مدرن سقف سبز است با کارایی بالا بر روی پشت بام‌ها و تراس‌ها که به دلیل نیاز به موادی سبک و بسیار مقاوم و نیز ایجاد بستری مناسب برای رشد پوششی گیاهان، امری تخصصی و مهندسی میباشد. وجود این پوشش گیاهی در پشت بام می‌تواند به کاهش از دست دادن گرما و کاهش مصرف انرژی در شرایط زمستان تاثیر گذار باشد.
پشت بام یک ساختمان، تصویری از یک محوطه در اختیار شخص قرار می‌دهد که ممکن است در سطح خیابان بسیار ساده و معمولی به نظر بیاید. اما هنگامی که بر بالای بام یک ساختمان بلند بایستیم می‌توانیم تمامی این عوامل و مناظر متنوع را مشاهده و از دیدن آنها لذت ببریم. یکی از اصلی‌ترین مزیت‌های باغچه‌های روی بام، میزان نور آفتابی است که در طول ساعات روز دریافت می‌کند و می‌تواند محیطی دنج و خصوصی برای استراحت، پذیرایی و پرورش گیاهان باشد.
ساخت باغچه روی پشت بام از چوب ترمو
برای ساختن باغچه در پشت بام، با توجه به شرایط خاص محوطه و محوطه سازی آن، به خدمت گرفتن مشاوران حرفه‌ای مورد نیاز است که با انجام عملیات نقشه برداری دقیق و انجام محاسبات گوناگون و انتخاب مواد مناسب و اجرای صحیح، به محوطه شخصیتی خاص ببخشند. با توجه به پیشرفت شهر نشینی و حضور برج‌ها و ساختمان‌های بلند، فضاهای قابل دسترس برای محوطه سازی روز به روز، رو به کاهش می‌رود و نیاز به ساخت این فضاها تحت عنوان روف گاردن در فضاهای اندکی همچون بام‌ها و تراس‌ها بیش از پیش احساس می‌گردد. علی رغم کم بودن منابع در این مورد در ایران و نیز سختی اجرای این نوع پروژه‌ها، مجموعه خانه باغ، سعی داشته بصورت کاملا تخصصی همگام با علم روز دنیا جز پیشگامان مطالعه آن در ایران باشد.
باغ بام
بام باغ به مجموعه‌ای از عملیات محوطه سازی و فضای سبز اتلاق می‌شود که بر روی سقف ایجاد می‌گردد، این فضا در بعضی موارد هم‌سطح زمین یا برروی بام زیر زمین اجرا می‌گردد.
انتخاب خاک
خاک در یکی از مواردی است که می‌بایست برای انتخاب و آماده سازی آن دقت زیادی نمود چرا که دارای محدودیت‌هایی است که برخی از آنها عبارتند از:
- خاک باید وزن مخصوص کمتری داشته باشد
- باید توانایی جذب آب بیشتری داشته باشد
- اگر چه می‌توان با کود دهی نیاز غذایی گیاهان را برطرف کرد اما به دلیل مشکلات برای تعویض خاک، خاکی که در روف گاردن است باید دارای مواد غذایی باشد که با گذشت زمان علاوه بر بهبود دانه بندی بتواند نیاز گیاهان را به مواد غذایی مرتفع نماید. (خوشحالیم در طول این سال‌ها با مطالعه و تکیه برتجربیاتمان توانسته‌ایم به ترکیب خوب و اختصاصی برای ساخت خاک مناسب برسیم.)
انتخاب مصالح
اگر چه ساخت روف گاردن شباهت های زیادی به محوطه سازی دارد اما محدودیت وزن ، مهمترین عاملی است که باعث می شود تا تغییرات در انتخاب مصالح و حتی نحوه اجرای آنها به وجود آید.
تقسیم وزن
تقریبا مهندسین تمام ساختمان ها، برای وزن برف، حدود ۵۰ کیلو در مترمربع، بار بر روی پشت بام محاسبه می‌نمایند، این بار محاسبه شده می تواند کمک کند تا برای اضافه وزن ناشی از ساخت روف گاردن بر ساختمان استفاده گردد. اما نکته مهمتر از این موضوع برنامه ریزی تقسیم وزن المانها در محل های مناسب است چرا که باری که برای برف محاسبه شده بصورت یکنواخت در روی کل بام پیش بینی شده اما بار در باغچه پشت بام در بسیاری از نقاط بصورت متمرکز میباشد. ( ما به عنوان تولید کننده و وارد کننده اعتقاد داریم اطلاعات ما در خصوص تقسیم بار برای روف گاردن کم نظیر است).
نحوه زهکشی روف گاردن
شاید اهمیت ایزولاسیون در روف گاردن از کسی پوشیده نباشد اما باید خاطر نشان کرد اگر اهمیت زهکشی در روف گاردن بیش از ایزو لاسیون نباشد کمتر نیست.
زهکشی از دو سو دارای اهمیت است اول برای حفظ سلامت ریشه گیاهان مورد استفاده و بعد برای جمع آوری و هدایت آب مازاد به لوله‌های خروجی. معمولا به دلیل در نظر نگرفتن لوله‌های جداگانه برای دفع آب‌های مازاد، باید از لوله‌های آب باران کمک گرفت.
تبدیل زهکشی متمرکز در بسترهای کاشت به زهکشی گسترده ،نیاز به فنون و مصالح خاص این موضوع را داراست. مجموعه خانه باغ با واردات لایه های مخصوص زهکشی که امروزه در اروپا مورد استفاده است امکان خوبی برای زهکشی بستر کاشت در روف گاردن را فراهم آورده است.
فیلترینگ
فیلترینگ به عملیاتی اتلاق می‌شود که طی آن از انتقال املاح خاک به لایه‌های پایین تر جلوگیری می‌گردد. این عمل به واسطه قرار دادن لایه‌ای از الیاف، انجام می‌پذیرد. عدم انجام این عملیات باعث تغییر بافت خاک و مسدود شدن مسیرهای زهکشی می‌شود.
آلاچیق روی پشت بام
ساخت آلاچیق در روف گارن با ساخت آلاچیق برروی زمین تفاوت‌هایی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- نیروی باد وارده بر آلاچیق در روف گاردن بیشتر است
- در اتصال استراکچر به آلاچیق محدودیت وجود دارد
ایزولاسیون
فضای سبز پشت بام
ایزولاسیون در روف گاردن یکی از مهمترین بخش‌ها است، که در واقع مرزی است برای عبور و عدم عبور آب به فضایی که زیر باغ بام قرار دارد. برای این بخش بسته به سایز باغ بام می‌توان از روش‌ها و مواد مختلفی استفاده نمود.
انتخاب گیاه مناسب برای روف گاردن
تمام هزینه‌ها و تلاش‌ها برای ساخت روف گاردن برای رسیدن به فضای سبز و کاشت گیاهان است و همین نمایانگر اهمیت انتخاب گیاهان برای روف گارن میباشد. گیاهانی که برای روف گاردن استفاده می‌شوند از میان همان گیاهانی که بر روی زمین کاشته می‌شوند انتخاب می‌گردند با این تفاوت که باید به چند خصوصیت آنها توجه داشت مثل میزان رشد ریشه، میزان تحمل گرما و تابش مستقیم نور خورشید، میزان مقاومت در برابر بادهای شدید و… ( مجموعه خانه باغ با تکیه بر ۱۵ سال سابقه در تولید و عرضه گل و گیاه و اجرای فضای سبز اطلاعات مفیدی در خصوص کاشت گیاهان در باغ بام داراست.
مصالح مناسب برای باغ بام
مصالح مناسب برای ساخت بام باغ به المان های مختلفی مرتبط است که شامل موارد زیر میباشد:
- هزینه مورد نظر برای ساخت
- حداکثر باری که می‌توان به ساختمان اضافه کرد.
- طراحی روف گاردن
- گیاهان و درختان مدنظر
- کاربری ساختمان
مهمترین عوامل در انتخاب مصالح هستند.
هر یک از موارد فوق بایستی قبل از طراحی و پیاده سازی روف گاردن مدنظر قرار بگیرند. بدیهی است بررسی دقیق این موارد موجب افزایش کارایی، ایمنی و رضایت خاطر استفاده کنندگان خواهد شد.
مزایای روف گاردن
بام سبز یا بام باغ در ساختمان‌های امروز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. در گذشته فضای بام بیشتر جهت استقرار برخی تأسیسات مورد استفاده قرار می‌گرفت اما با توجه به نیازهای تعریف شده‌ی هر ساختمان می‌توان از این فضا به بهترین شکل بهره برداری کرد. باغ بام دارای مزایای فراوانی مانند کاهش دمای محیط، فواید محیطی، دسترسی آسان و … است بر کسی پوشیده نیست اما اجرای روف گاردن باید به شکلی باشد که استانداردهای لازم را لحاظ کرده باشیم.
- فواید محیط زیستی
- دسترسی آسان
- استفاده بهینه از فضاها
- حریم خصوصی
فواید محیط زیستی
زندگی شهری امروز با توجه به ساختمان سازی و خیابان کشی ها موجب کاهش فضای سبز شده است. فواید عمده زیست محیطی روف گاردن در واقع همان مزایای زیست محیطی فضای سبز است. افزایش اکسیژن هوا، کاهش دمای محیط در فصول گرم سال و … بعلاوه ایجاد یک لایه سبز در بام که موجب کنترل بیشتر تبادل حرارتی ساختمان با محیط می گردد.
در صورت فراگیری نحوه اجرای و توسعه آن در ساختمان ها، تأثیرات اقلیمی آن می تواند بیش از این و حتی به شکل کلان تری باشد.
استفاده بهینه از فضاها
فضای بام برای ساکنین ساختمان ها می تواند بیش از محلی برای جایگذاری تأسیسات باشد. این که بتوانیم از این فضا به عنوا ن فضای سبز و محلی مناسب برای استراحت، تفریح و یا حتی برای برگزاری برخی مراسم استفاده کنیم یک مزیت ویژه محسوب می شود.
طراحی و اجرای روف گاردن را می توان از ابتدای ساخت ساختمان مدنظر قرار داد یا حتی پس از اتمام ساخت انجام داد اما پر واضح است که در صورت طراحی روف گاردن در مراحل ابتدایی طراحی ساختمان این امکان را به سازنده می دهد که با جایگذاری و چیدمان مناسب تأسیسات روی فضای بیشتری برای ساخت داشته باشیم.
اجرای روف گاردن با هر متراژی امکان پذیر است و حتی می توان از بخشی از بام برای آن استفاده کرد.
دسترسی آسان
زندگی شهری امروز با توجه به شرایط یکی از مهم ترین مسائل آن زمان و بعد مسافت است. اگر برای دسترسی به فضای سبز نیاز به کمترین زمان و طی کمترین مسافت داشته باشیم یک امکان ویژه به حساب می آید.
بام می‌تواند نزدیک‌ترین فضای سبزی باشد که در هر ساعت از شبانه روز و با امنیت کامل در دسترس باشد.
حریم خصوصی
علاوه بر تمامی مزیت های یاد شده به دلیل آن که می توان با حفظ امنیت و حریم خصوصی از آن استفاده کرد یکی از پر طرفدارترین بخش‌های ساختمان محسوب می‌شود.
با توجه به این که می‌توان انواع فضاها مانند ساخت استخر چوبی، جکوزی … را در روف گاردن در نظر گرفت، حفظ حریم خصوصی آن برای استفاده کننده ها بسیار حائز اهمیت است. استفاده از فضاهای باغ بام در ساختمان ضمن بهره بردن از سایر مزایای آن با حفظ حریم خصوصی موجب آسایش و امنیت خاطر بیشتر نیز میباشد.
برای آشنایی با اینکه دیوار سبز چیست و چه مزایایی دارد مقاله دیگر بینا را حتما بخوانید.
کشورهای پیشگام در ساخت باغ بام
در سال‌های اخیر بسیاری از کشورهای جهان باتوجه به اثرات ثابت شده مثبتی که گیاهان بر کیفیت محیط زیست شهری دارند برای گسترش روف گاردن در شهرها اقدامات قابل توجهی انجام داده اند.
شهرهایی چون توکیو تورنتو، برلین، لندن و سنگاپور در پروژه‌های مختلفی اقدام به تحقیق و کمک مالی به گسترش روف گاردن ها نموده‌اند.
تفاوت بام سبز
در بسیاری موارد از کلمه بام سبز بجای روف گاردن یا بام باغ استفاده می‌شود در حالی که بام سبز به بامی گفته می‌شود که آن در تدابیری اندیشیده می‌شود تا بام برای حفظ محیط زیست امکانات بیشتری داشته باشد بطور مثال در بام‌های سبز از سلول‌های خورشیدی، توربین‌های بادی، سیستم جمع آوری و استفاده مجدد از آب مازاد آبیاری یا بارشها و….. استفاده می شود. توضیح اینکه برای تبدیل یک روف گاردن به یک بام سبز باید تاسیسات دیگری به آن اضافه شود تا امکان استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر و آب‌های مازاد بارش را فراهم سازد.
نگهداری بام باغ
حفظ و نگهداری فضاهای سبز به خصوص در بام ها بایستی به شکل منظم و با بهره‌گیری از متخصصین آن انجام شود. روف گاردن به دلیل آن که در معرض حداکثر تنش‌های محیطی قرار دارد نیازمند نگهداری بیشتری است. نگهداری کف بام، نگهداری گیاهان و درختان و حفظ نظافت آن برای جلوگیری از مسدود شدن خروجی زهکش‌ها از اولویت‌های اصلی هستند.
شرکت بینا با تجربه چند ساله در زمینه طراحی و اجرای بام باغ به صورت تخصصی در خدمت شما عزیزان است. برای دریافت مشاوره و برآورد قیمت می‌توانید با شماره 02122365642 تماس بگیرید و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
